Tas mı Diyorsunuz, Maşrapa mı?

Recep Hilmi TUFAN | rehitu.com
By -
17
İşim gereği hırdavatçıları ve yapı marketleri dolaşıyorum. Hırdavatçılar hizmet sundukları fabrika müşterilerinin her şeyini tedarik ediyorlar. Bunun içinde şantiyede çalışacak elemanların battaniyesinden tutun da ofiste içilecek çay - kahve de var. Geçen hafta bayilerimden birinde otururken müşteri geldi ve "maşrapa" istedi. "Biz buna köyde 'tas' diyoruz." dedim orada. Onlar da "Biz de öyle." diye karşılık verdiler.


Burada mevzusu geçince acaba "maşrapa" ismi nereden gelmiş, neden maşrapa demişler araştırayım diye düşünürek notumu aldım. Etimolojisini öğrenince aslında bildiğim bir kökeni olduğunu anladım ve buradan türetemediğim için kendime kızdım. Aslında aklımdan bir köken türetmeye de çalışmamıştım.

Maşrapa, Arapça "içmek (içti)" anlamına gelen شَرِبَ kelimesinden türemiştir. Arapça'da 24 sîga denilen bir çekim tablosu vardır. Orada ism-i zaman,  ism-i mekan mastar mîmi denilen sîgaya denk gelir "maşraba" ve anlamı da "içilecek zaman, içilecek mekan içmek" tir. Kısacası "maşrapa" "içilen yer" demektir. Zamanla "b" "p" olmuş ve bu taslardan da artık su içilmiyor da sadece tuvalet ve banyoda görüyoruz artık.

Dilimizi Arapça kelimelerden kurtarıp tamâmen ÖzTürkçe kelimeler kullanmaya çalışanlara kötü bir haberim var ki o da "tas"ın da Arapça'dan dilimize geçmiş olmasıdır. Arapça طاس kelimesi dilimize olduğu gibi geçmiştir. Hatta sadece Türkçe'ye değil diğer Latin dillerine de geçmiştir. Mesela Fransızca'da "tazze", İspanyolca'da ise "taza" Arapça "tas"tan türemiştir.

Peki siz ne diye isimlendiriyorsunuz bu üstteki mavi şeyi? Maşrapa mı, yoksa tas mı diyorsunuz? Sizin yörenizde farklı bir ismi var mı acaba?  

Yorum Gönder

17Yorumlar


Yorumlarınızla yazıma katkıda bulunduğunuz için teşekkür ederim.

Forum'a da beklerim...

  1. Maşraba yazısını umreden hediye gelen küçük cam saplı bardakların üzerinde görmüştüm. Saplı bardaklar için kullanılıyor herhalde diye düşünüyordum, önceden beri. Tuvalettekine tas deniyor ama bazen mutfakta kase benzeri tabaklara da tas diyebiliyoruz. Üç tas has hoşaf gibi.

    YanıtlaSil
  2. bizde buna "tas" deniyor.. :) güzel bir araştırmaydı,elinize sağlık..

    YanıtlaSil
  3. Bizde Tas diyoruz. Hatta şimdilerde bile bazen tas diyorum maşrapa zor geliyo :)

    YanıtlaSil
  4. Tas diyoruz 😀 Ama oda Türkçe olmadığına göre TDK’nın buna da yeni bir isim bulması lazım.

    YanıtlaSil
  5. Kazak Türklerinde ise "қолбақыр" (kolbakır) "қолбақыраш" (Kolbakırash) olarak isimlendirilir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bizdeki "bakır" veya "bakraç" ile aynı sanırım o isimler de.

      Sil
    2. Bakır'ın kol için yani el için olanı bu..

      Sil
  6. Annemler maşrapa der mesela. Epeydir karşılaşmamıştım kendisiyle:)) Sanırım ben de maşrapa derim:)

    YanıtlaSil
  7. Guzel kardesim.. bundan 85 yil oncesi benim buyuk babamlar.. camide demir cukur kaplar olurdu. Bu kaplarin camideki şu bölümlerine zincirle bagli olarak susayan kisi zincirli tas tan su içerdi.. genel olaarak , camide bulunan zincir lı çukur demir tabaklara TAS deriz ... laylon ve plastik olanlar pilastik olduğundan dolayı MAŞRABA denilir...

    YanıtlaSil
Yorum Gönder

#buttons=(Anlaşıldı, Tamam!) #days=(20)

Bu blogda çerezler kullanılmaktadır. Şimdi Kontrol Et!
Ok, Go it!