Zemheri Kelimesinin Anlamı

Recep Hilmi TUFAN | rehitu.com
By -
10
Zemheri kelimesini muhakkak duymuşsunuzdur. 22 Aralık'ta başlayan ve 40 gün süren soğuk döneme "zemheri" adı verilir. Zemheri soğuğu insanı gerçekten dondurur ama sizler de farkındasınızdır ki eskisi gibi soğuklar yok artık. Küresel ısınma deyip geçiyoruz belki ama önümüzdeki yıllarda büyük tehlikeler bizleri ve çocuklarımızı bekliyor.


Neyse biz zemheri kelimesine devam edelim. Zemheri, Farsça ve Arapça kökenli iki kelimenin birleşmesinden oluşan bir birleşik kelimedir. Kelimenin tamamı ise Arapça kabul edilir. Arapça "زمهرير" (zemherir) şeklinde yazılan kelimenin Farsça kısmı olan "zem" veya "zam", "kış" anlamına gelirken "herir" veya "harir" ise "uğuldayan" anlamına gelmektedir. Şiddetli soğuklardan dolayı havanın uğuldaması sebebiyle böyle bir isim koyulmuş demek ki o soğuklara.

Zemheri kelimesi yerine bazı yörelerde bu şiddetli soğuklara erbâin de denilmektedir ki erbâin de Arapça "kırk" anlamına gelmektedir. Yazımın başında da bu soğukların 40 gün sürdüğünden bahsetmiştim. İşte bu sebeple yaşlılar bu kara kışa "erbâin" de derler.

Zemheri deyince akla gelen iki deyim de vardır. Bir tanesi "zemheri zürefası" diğeri ise "zemherinin düşkünü beyaz giyer kış günü". Bunlarla ilgili Kubbealtı Lügati zaten güzel bir derleme yapmış; onu sizlerle paylaşıyorum.


Buradaki "zürefa" sizin ilk aklınıza gelen hayvanlar âlemindeki zürafa değil. Zürefa, Arapça bir kelimedir ve "zarifler" demektir. "Zarif" kelimesinin çoğul hâli yâni. :)

Sizin oralarda nasıl geçiyor zemheri? Biz Bursa'da üşüyoruz evet ama hâlâ daha kar görmedik. Kar görmek için Uludağ'a çıkmamız gerekecek sanırım. Bulunduğunuz bölgenin hava durumunu bekliyorum yorumlarda. :)

Yorum Gönder

10Yorumlar


Yorumlarınızla yazıma katkıda bulunduğunuz için teşekkür ederim.

Forum'a da beklerim...

  1. Kayseride şuan cidden donuyoz cidden zemheri

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kayseri'nin soğuğu üşütür tabi. Dikkat edin kendinize...

      Sil
  2. Barış Manço'nun bir şarkısında geçiyordu. "Zürafanın düşkünü, beyaz giyer kış günü" şeklinde. Ben çocukken zürafayı hayvan olarak anlıyordum tabi. Şimdi öğrenmiş olduk.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynen ben de hatırladım şimdi o şarkıyı. Ama dikkat edelim "zürafa" değil "zürefa" :)

      Sil
    2. Şarkıda zürefa diye mi geçiyordu onu hatırlamıyorum.

      Sil
    3. Barış Manço dilimizi iyi kullanırdı muhtemelen "zürefa" olarak almıştır o da.

      Sil
  3. Yüce dağlar başında mı
    Zemherinin kışında mı
    Şu gönlümün bir umudu
    Gözlerimin yaşında mı

    Kırılsa da kanadımız
    Asiye çıksa adımız
    Duyan duysun bilen bilsin
    Böyledir bizim sevdamız
    Zülfü Livaneli parçası aklıma gelir rahmetli babam derdi zemherinin çıkmasına 10 gün var

    YanıtlaSil
  4. Zemheri zürefası değil mi ya! Böyle bir ifade vardı. Rahmetli Barış ağabey geldi aklıma. Şarkısı vardı. Ben bu köşenizi yeni fark ettim. Dilim Dilim Türkçe adı da güzelmiş. :) Çok güzel düşünmüşsünüz kelimelerin doğru yazımları ve bu tür unutulan kelimeler, deyimler tarafınızdan gayet güzel açıklanmış. Ara ara bu paylaşımlarınızı okuyacağım teşekkürler. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Zemheri zürefasından da bahsettim evet yazımda. :)

      Bu bölüm aslında çok çok eskiye dayanıyor. Yakın geçmişte ayrı bir blog olarak devam ederken ana blogda toplama kararıma saygı duyan bloglarım arasındadır kendisi. İyi ki de öyle olmuş baksanıza sizler de keşfetmiş oldunuz.

      Sil
Yorum Gönder

#buttons=(Anlaşıldı, Tamam!) #days=(20)

Bu blogda çerezler kullanılmaktadır. Şimdi Kontrol Et!
Ok, Go it!