Başlığı okur okumaz ReHiTu neler yazıyor böyle diye fitne fesat şeyler düşünmeyin diye açıklamasını hemen başlıkta yaptım. Çayınızı, kahvenizi aldıysanız devam edelim.
Geçenlerde işteki mail kutuma bir ileti geldi. Maildeki ilgili kişinin soyadı adı KALTAKKIRAN idi. İlk gördüğümde "Yuh artık! Nasıl olur?" falan dedim ben de sizin gibi ama "kaltak" kelimesinin asıl anlamını öğrenince "Haa tamam!" dedim ama yine de bence herkesin ilk aklına gelen anlamı kötü bir çağrışım yaptığı için ben olsam değiştirirdim soyadımı. :) İlk olarak TDK Sözlük'e sordum "kaltak" kelimesini:
Şimdi açıkçası ben üç anlamlı bu kelimenin ilk iki anlamını hiç bilmiyordum. Bu gelen mail sâyesinde araştırıp öğrendim. Bu arada Bing'in yapay zekası Copilot'a "üzeri meşin, halı vb. şeylerle kaplanmamış olan eyerin tahta bölümü çizer misin?" dedim, çizdi kerata. Baksanıza:
Hepsini beğendiğim için üstteki gibi dördünü birden aldım. Copilot'a bir şey çizmesini istediğinizde dörde kadar üstteki gibi görseller veriyor size.
Biz kaltak konusuna devam edelim. Bu konuya girince bizim eskiden bildiğimiz anlamlarda eş anlamlıları olan "orospu" ve "yosma" gibi kelimelerin de çok farklı anlam devşirmelerine mâruz kaldıklarını görüyoruz. Bu arada Nişanyan Sözlük'te "kaltak" kelimesinin anlam evrimine dâir bir not paylaşılmamış ancak kelime anlamı olarak "ahlaksız adam, deyyus" açıklaması da verilmiş. Demek ki neymiş; kaltağın, orospunun erkeği, dişisi olmazmış! Yazının anlam ve önemine dâir son açıklamayı Kemal TAHİR'e bırakalım:
Eyerle ilgili kaltak kelimesi nasıl olmuş da olumsuz bir anlama sahip hakaret kelimesine dönüşmüş anlamak zor. Acaba "kaltak" kelimesini menfî anlamda ilk olarak kim kullanmış da dillere pelesenk olarak asıl anlamını da unutturarak bugünlere kadar gelmiş? İnsan merak ediyor açıkçası.
Orospu ve yosma kelimelerinin de halk etimolojisine göre (kesin değil yâni) ilk anlamları olumlu mânâlar ihtivâ ederken nasıl olduysa günümüzde direkt olumsuz anlamlar akla geliyor. Bu şekilde tam zıt anlamına dönüşen başka kelimeler var mı sizin bildiğiniz? Varsa lütfen yazın da "bir yaşıma daha girdim!" diyelim hep birlikte...
Kaltak kelimesinin gerçek anlamını eskiden beridir bilirim. Niye bazı kelimelerinin anlamlarını değiştirmişiz, birilerine yaftalamışız, hiç anlamış değilim.
YanıtlaSilSonra o kelime gerçek anlamda değil de saptığı şekilde anılıyor.
Bilgi için teşekkür ediyorum size.
Nasıl oluyor da bu derece bir kelimenin anlamı evriliyor hiç anlamış değilim.
SilYorumunuz için çok teşekkür ederim.
Gerçekten ben olsam o soyadını çoktan değiştirirdim bir düşünsenize sizinle dalgageçen arkadaşlarınızı veya televizyonda bir yarışmaya katılmışsınız ya da bir toplulukta size seslendiklerini büyük cesaret ister.. Çocuklarımız eve hep sorunlu gelirdi herhalde..
YanıtlaSilVe yazınızın kalan kısmında ki açıklamalar da çok güzel ve faydalı buluyorum sitenizi ziyareti okumayı teşekkürler :)
Yorumunuz için teşekkür ederim. Her ne kadar gerçek anlamı eyer olsa da ben de değiştirirdim atalarımdan böyle bir soyisim kalsaydı. :)
Sil