Zemheri Kelimesinin Anlamı

Zemheri kelimesini muhakkak duymuşsunuzdur. 22 Aralık'ta başlayan ve 40 gün süren soğuk döneme "zemheri" adı verilir. Zemheri soğuğu insanı gerçekten dondurur ama sizler de farkındasınızdır ki eskisi gibi soğuklar yok artık. Küresel ısınma deyip geçiyoruz belki ama önümüzdeki yıllarda büyük tehlikeler bizleri ve çocuklarımızı bekliyor.

Neyse biz zemheri kelimesine devam edelim. Zemheri, Farsça ve Arapça kökenli iki kelimenin birleşmesinden oluşan bir birleşik kelimedir. Kelimenin tamamı ise Arapça kabul edilir. Arapça "زمهرير" (zemherir) şeklinde yazılan kelimenin Farsça kısmı olan "zem" veya "zam", "kış" anlamına gelirken "herir" veya "harir" ise "uğuldayan" anlamına gelmektedir. Şiddetli soğuklardan dolayı havanın uğuldaması sebebiyle böyle bir isim koyulmuş demek ki o soğuklara.

Zemheri kelimesi yerine bazı yörelerde bu şiddetli soğuklara erbâin de denilmektedir ki erbâin de Arapça "kırk" anlamına gelmektedir. Yazımın başında da bu soğukların 40 gün sürdüğünden bahsetmiştim. İşte bu sebeple yaşlılar bu kara kışa "erbâin" de derler.

Zemheri deyince akla gelen iki deyim de vardır. Bir tanesi "zemheri zürefası" diğeri ise "zemherinin düşkünü beyaz giyer kış günü". Bunlarla ilgili Kubbealtı Lügati zaten güzel bir derleme yapmış; onu sizlerle paylaşıyorum.

Buradaki "zürefa" sizin ilk aklınıza gelen hayvanlar âlemindeki zürafa değil. Zürefa, Arapça bir kelimedir ve "zarifler" demektir. "Zarif" kelimesinin çoğul hâli yâni. :)

Sizin oralarda nasıl geçiyor zemheri? Biz Bursa'da üşüyoruz evet ama hâlâ daha kar görmedik. Kar görmek için Uludağ'a çıkmamız gerekecek sanırım. Bulunduğunuz bölgenin hava durumunu bekliyorum yorumlarda. :)