Tas mı Diyorsunuz, Maşrapa mı?

İşim gereği hırdavatçıları ve yapı marketleri dolaşıyorum. Hırdavatçılar hizmet sundukları fabrika müşterilerinin her şeyini tedarik ediyorlar. Bunun içinde şantiyede çalışacak elemanların battaniyesinden tutun da ofiste içilecek çay - kahve de var. Geçen hafta bayilerimden birinde otururken müşteri geldi ve "maşrapa" istedi. "Biz buna köyde 'tas' diyoruz." dedim orada. Onlar da "Biz de öyle." diye karşılık verdiler.

Burada mevzusu geçince acaba "maşrapa" ismi nereden gelmiş, neden maşrapa demişler araştırayım diye düşünürek notumu aldım. Etimolojisini öğrenince aslında bildiğim bir kökeni olduğunu anladım ve buradan türetemediğim için kendime kızdım. Aslında aklımdan bir köken türetmeye de çalışmamıştım.

Maşrapa, Arapça "içmek (içti)" anlamına gelen شَرِبَ kelimesinden türemiştir. Arapça'da 24 sîga denilen bir çekim tablosu vardır. Orada ism-i zaman,  ism-i mekan mastar mîmi denilen sîgaya denk gelir "maşraba" ve anlamı da "içilecek zaman, içilecek mekan içmek" tir. Kısacası "maşrapa" "içilen yer" demektir. Zamanla "b" "p" olmuş ve bu taslardan da artık su içilmiyor da sadece tuvalet ve banyoda görüyoruz artık.

Dilimizi Arapça kelimelerden kurtarıp tamâmen ÖzTürkçe kelimeler kullanmaya çalışanlara kötü bir haberim var ki o da "tas"ın da Arapça'dan dilimize geçmiş olmasıdır. Arapça طاس kelimesi dilimize olduğu gibi geçmiştir. Hatta sadece Türkçe'ye değil diğer Latin dillerine de geçmiştir. Mesela Fransızca'da "tazze", İspanyolca'da ise "taza" Arapça "tas"tan türemiştir.

Peki siz ne diye isimlendiriyorsunuz bu üstteki mavi şeyi? Maşrapa mı, yoksa tas mı diyorsunuz? Sizin yörenizde farklı bir ismi var mı acaba?