"Nehârî" Ne Demektir?

Bugün sizlere eskittiğimiz bir kelimemizden bahsedeceğim. "Nehârî" kelimesini duyan çoğu kimse eğer Arapça ve Osmanlıca ile bir bağı yoksa ne anlama geldiğini de anlayamayacaktır. "Nehârî", "gündüzle ilgili" anlamına gelmekle birlikte özellikle yatılı yurtlarda bu kelime kullanılıyorsa eğer anlamı "yatısız okul veya öğrenci" anlamına gelmektedir. Bir talebe yurdunda eğer "nehârî program" deniliyorsa bu kastediliyordur.

"Nehârî" kelimesi Arapça'da nun, he ve ra harflerinden oluşan, "gündüz" anlamına gelen نهار kelimesine Arapça'daki nispet î'si eklenerek oluşturulmuştur. 

Az önce yazdığım "neharî program"ın zıttı ise "leylî program"dır. Yani birisi "yatısız program", diğeri de "yatılı program". "Leyl" kelimesi "gece" anlamına gelir ve "nehar"ın zıttıdır. Halit Ziya UŞAKLIGİL'in bir eserinde iki kelimeye de yer veren güzel bir cümle vardır:

"Mektebi beş senelikten yedi seneliğe, nehârîlikten leylîliğe çıkarmış idi."

Sait Faik ABASIYANIK'tan da "nehâri"ye bir örnek eklemek isterim:

"En arka sırada, derslerde nadiren gözüken bir nehari talebe yalnız başına oturuyordu."

Erkek Adı mı, Kız Adı mı?

Bu yazıyı yazmak için araştırmalar yaparken bir internet sitesinde "nehari"nin erkek adı olduğunu, bir başka sitede ise kız adı olduğunu yazıyordu. Tabii çevremizde hiç Nehari isminde bir tanıdığımız olmadığı için emin olamadım ama bence erkek ismi olması daha mantıklı. Çünkü Türkçe karşılığı olan Gündüz şeklinde erkek ismi var. Bazı isimler herm erkeğe, hem kıza kullanılması konusu ise ayrı. Belki bu da böyle bir isimdir. 

Peki sizin çevrenizde "Nehari" adında biri var mı? Kız mı, erkek mi? Ben "Gündüz Bey" var dedim ama yazarken aklıma geldi. Acaba sizin çevrenizde "Gündüz Hanım" var mı?

Siz daha önce duymuş muydunuz "nehârî" kelimesini? Sizin veya çocuklarınızın devam ettiği "nehârî" bir program var mı? Yorumlarınızla katkılarınızı bekliyorum...

Bu yazımı beğendiniz mi? Eğer beğendiyseniz İngilizce olarak kaleme aldığım HodjaEffendi bloguna ve Forum'a da beklerim.